Ρώσος τοπιογράφος.
Γεννήθηκε σε φτωχή, αλλά μορφωμένη εβραϊκή οικογένεια σε χωριό της σημερινής Λιθουανίας.
Το 1870 μετακόμισαν στη Μόσχα. Το 1873 μπήκε στη Σχολή Καλών Τεχνών και παρακολούθησε το τμήμα τοπίου.
Το 1875 γνώρισε εκεί τον Νικολάι Τσέχοφ, αδελφό του Άντον Τσέχοφ και αργότερα μέσω αυτού, και τον συγγραφέα. Παρέμενε στενά συνδεδεμένος με την οικογένεια ως τον θάνατο του.
Το 1877 μένει ορφανός και από τους δύο γονείς και ζει σε μεγάλη φτώχεια. Τον ίδιο χρόνο εκθέτει για πρώτη φορά και δέχεται θετικές κριτικές.
Το 1879 ένα πογκρόμ κατά των εβραίων αναγκάζει την οικογένειά του να εκτοπιστεί, ωστόσο μετά από πιέσεις προς τις αρχές υψηλά ιστάμενων θαυμαστών του, καταφέρνει να επιστρέψει.
Το 1880 ο μεγάλος συλλέκτης Tretyakov (η συλλογή του είναι η βάση της ομώνυμης πινακοθήκης) αγοράζει ένα τοπίο του και αρχίζει να τον υποστηρίζει.
Ζωγραφίζει στην ύπαιθρο και από το 1884 εκθέτει με τους «Περιπλανώμενους», μια ομάδα νέων ρεαλιστών ζωγράφων που αντιτίθενται στην ακαδημαϊκή τέχνη (από το 1891 γίνεται μέλος τους).
Στα τέλη των 80ς συνεργάζεται με τους αδελφούς Τσέχοφ σε ένα περιοδικό και ζωγραφίζει σκηνικά για όπερες, ενώ περνά τα καλοκαίρια του στο εξοχικό τους σπίτι.
Το 1890 ζωγραφίζει σειρά έργων με θέμα ένα μοναστήρι (το «Σιωπηλό Μοναστήρι» θεωρείται από τους καλύτερα έργα του).
Το 1892 οι φίλοι του τον γλυτώνουν και πάλι από εξορία σε νέο αντιεβραϊκό πογκρόμ. Το 1897, ήδη παγκοσμίως γνωστός, εκλέγεται ακαδημαϊκός και από το 1898 διορίζεται επικεφαλής του «εργαστηρίου τοπίου» της Καλών Τεχνών της Μόσχας, απ’ όπου είχε αποφοιτήσει.
Περνά το τελευταίο του καλοκαίρι σε εξοχικό των Τσέχοφ στην Κριμαία και πεθαίνει από καρδιά (από την οποία υπέφερε) λίγο πριν τα 40.
Οπαδός της ομορφιάς στην τέχνη, αφιέρωσε το έργο του στο ρωσικό τοπίο, συνήθως δίχως την ανθρώπινη παρουσία, ούτε καν ανθρώπινα κτίσματα (με λίγες εξαιρέσεις).
Τα έργα του είναι γαλήνια και ποιητικά. Υπήρξε από τους πρώτους που αντιμετώπισαν το τοπίο εξιδανικευμένα και ως αντανάκλαση της ανθρώπινης ψυχής.
Αυτοπροσωπογραφία
