ALBERT PINKHAM RYDER (1847-1917)

 

Αμερικανός εκκεντρικός ζωγράφος, γνωστός κυρίως για τα ποιητικά, σκοτεινά του τοπία.

 

 

Γεννήθηκε στη Μασαχουσέτη, σε παραθαλάσσια πόλη. 

 

Από νωρίς είχε αρχίσει να ζωγραφίζει τοπία. 

 

Το 1867 η οικογένεια μετακόμισε στη Νέα Υόρκη. Μαθήτευσε σε ζωγράφο της πόλης και μετά το 1870 στην National Academy of Design. 

 

Το 1877 ταξίδεψε για πρώτη φορά στην Ευρώπη (ακολούθησαν άλλες τρεις), όπου μελέτησε τους ζωγράφους της Σχολής της Barbizon και της Σχολής της Χάγης, που άσκησαν μεγάλη επίδραση στο έργο του. 

 

Την ίδια χρονιά έγινε ιδρυτικό μέλος της Society of American Artists. Με αυτούς εξέθετε από το 1878 ως το 1887. 

 

Τα 80ς και 90ς υπήρξαν η πιο ώριμη και παραγωγική του περίοδος. Γινόταν όλο και περισσότερο ποιητικός (και σκοτεινός) και άρχισε να γράφει ποίηση. 

 

Υπάρχουν και έργα που απεικονίζουν σκηνές από λογοτεχνία, όπερα ή θρησκευτικές. 

 

Κυρίως όμως τα έργα του είναι ονειρικά, μυστηριώδη τοπία και θαλασσογραφίες με σκούρα χρώματα, φωτισμένα συνήθως από μουντό ηλιακό φως ή από φεγγαρόφως, ενώ οι ουρανοί του καλύπτονται από απόκοσμα σύννεφα. 

 

Μετά το 1900 η παραγωγικότητά του μειώθηκε κάθετα. Το μόνο που έκανε μερικές φορές ήταν να επιδιορθώνει παλιά έργα του. 

 

Ζούσε σε ένα φοβερά ακατάστατο σπίτι, που δεν καθάριζε ποτέ και έπρεπε να βρει επί τόπου κάποιον χώρο για να καθίσουν οι επισκέπτες του. 

 

Μοναχικός, δεν αποζητούσε την παρέα κανενός, όταν όμως βρισκόταν με άλλους του άρεσε να λέει ιστορίες και να μιλά για την τέχνη του. 

 

Αν και είχε τη φήμη ερημίτη, διατηρούσε αλληλογραφία και μερικές φορές ταξίδευε για να επισκεφτεί φίλους. 

 

Παρά την έλλειψη παραγωγικότητας μετά το 1900, η φήμη του ως καλλιτέχνη μεγάλωνε.

 

 Πέθανε σε σπίτι φίλου που τον φρόντιζε στα τελευταία του. 

 

Δούλευε για πολύ καιρό κάθε έργο του, ακόμα και χρόνια, χρησιμοποιούσε δικές του τεχνικές και τελικά άφησε πίσω του μόλις 200 περίπου έργα. 

 

 

FRANCESCO CLEMENTE (1952-

 

 Ιταλός καλλιτέχνης γεννημένος στη Νάπολη. 

 

Από το 1970 άρχισε να σπουδάζει αρχιτεκτονική στη Ρώμη, αλλά δεν ολοκλήρωσε ποτέ τις σπουδές του. 

 

Στην πόλη αυτή όμως ήρθε σε επαφή με σύγχρονους καλλιτέχνες και ιδιαίτερα με τον 10 χρόνια μεγαλύτερό του Alighiero e Boeti, που έγινε φίλος και μέντοράς του. Το 1974 μάλιστα επισκέφτηκαν μαζί το Αφγανιστάν. 

 

Αρχικά έκανε ή έπαιρνε μέρος σε performances. Ωστόσο, παρά τη στενή επαφή του με καλλιτέχνες της Arte Povera (Boeti, Pistoletto, Pascali κ.ά.), εκείνος προτιμούσε να ζωγραφίζει ακουαρέλες σε χαρτί ή να φτιάχνει κολλάζ. 

 

Τα έργα του απεικόνιζαν όνειρά του ή αναμνήσεις από την παιδική του ηλικία. 

 

Έκανε την πρώτη του ατομική το 1971 με κολλάζ. 

 

Από το 1973 άρχισε να επισκέπτεται την Ινδία. Απέκτησε εργαστήριο στη Madras, άρχισε να ενδιαφέρεται για τις θρησκευτικές και λαϊκές παραδόσεις της χώρας και μάλιστα μεταξύ 1976-77 μελέτησε τα ιερά κείμενα της Ινδίας. 

 

Επίσης συνεργάστηκε με τοπικούς τεχνίτες και καλλιτέχνες. 

 

Το 1980-81 φιλοτέχνησε σειρά από 24 γκουάς σε παλιό, χειροποίητο χαρτί με τίτλο Pinxit.

 

 

Το 1982 μετακόμισε στη Νέα Υόρκη, όπου συνεργάστηκε με τον Basquiat, τον Warhol και τον Ginsberg. 

 

Μεταξύ 1988-1997 συμμετείχε σε 4 Biennale της Βενετίας και σε 2 Documenta του Κάσελ. 

 

Έχει φιλοτεχνήσει επίσης ψηφιδωτά και τοιχογραφίες. 

 

Στα 80ς υπήρξε από τις πρωτοπόρες φιγούρες της επιστροφής στην παραστατική τέχνη και τον συμβολισμό ως αντίδραση στην  εννοιολογική και την αφηρημένη τέχνη. 

 

Το έργο του συχνά έχει σχέση με τη σεξουαλικότητα, τα όνειρα και την πνευματικότητα και έχουν ως επίκεντρο την ανθρώπινη φιγούρα. 

 

 

Αυτοπροσωπογραφία

ARSHILE GORKY (1904-1948)

 

 Αρμένιος ζωγράφους με βασανισμένη ζωή, από τους σημαντικότερους της αμερικάνικης αφηρημένης τέχνης. 

 

Γεννήθηκε σε αρμενικό χωριό της σημερινής Τουρκίας. 

 

Ο πατέρας του μετακόμισε το 1908 στις ΗΠΑ για να αποφύγει την επιστράτευση, αφήνοντας την οικογένεια στο Βαν. 

 

 

Το 1915, με τη γενοκτονίας των Αρμενίων από τους Τούρκους, εκείνος, η μητέρα του και οι 3 αδελφές του διέφυγαν σε ρωσοκρατούμενη περιοχή. 

 

Το 1919 η μητέρα του πέθανε από πείνα στο Ερεβάν, εξ αιτίας των επιπτώσεων της γενοκτονίας. Όλα αυτά σημάδεψαν την τέχνη και τη ζωή του. 

 

Το 1920 πήγε κι αυτός στις ΗΠΑ, βρήκε τον πατέρα του και άλλαξε το αρμενικό του όνομα σε Arshile Gorky. 

 

Από το 1923 σπούδασε τέχνη στη Βοστώνη. Αρχικά επηρεάστηκε από τον ιμπρεσιονισμό και αργότερα από τον Cezanne. 

 

Μεταξύ 1925-31 δίδαξε σε σχολή τέχνης στη Νέα Υόρκη. Από τις αρχές των 30ς εξέθετε εκεί. 

 

Πειραματίστηκε με τον κυβισμό και τον σουρεαλισμό και φιλοτέχνησε ιδιαίτερα πορτρέτα, όπως το συγκινητικό πορτρέτο του ως παιδί με τη μητέρα του, από παλιά φωτογραφία τους στο Ερεβάν και το πορτρέτο του φίλου του De Kooning. 

 

 

Δύο παραλλαγές του πορτρέτου με τη μητέρα του

Στα 40ς το έργο του προξένησε τον θαυμασμό του Breton, που τον θεώρησε σουρεαλιστή. 

 

Πορτρέτο (πιθανόν) του De Kooning

Σύντομα πέρασε σε ένα προσωπικό ύφος αφηρημένης τέχνης, που άσκησε μεγάλη επιρροή στον αφηρημένο εξπρεσιονισμό. 

 

Η προσωπική του ζωή συνέχισε να είναι δυστυχισμένη. Η μούσα του, μία ζωγράφος, αρνήθηκε τις προτάσεις γάμου του (τελικά παντρεύτηκε άλλη το 1941). 

 

Από το 1946 υπέφερε από διαρκείς κακοτυχίες : Το εργαστήριό του πήρε φωτιά καταστρέφοντας πολλά έργα και τη βιβλιοθήκη του, η γυναίκα του τον εγκατέλειψε παίρνοντας μαζί τις δύο κόρες τους, ο ίδιος έκανε επέμβαση για καρκίνο και μετά είχε αυτοκινητιστικό ατύχημα, από το οποίο τραυματίστηκε στο λαιμό και για καιρό δεν μπορούσε να ζωγραφίσει με το καλό του χέρι. 

 

Αυτοκτόνησε το 1948 αφήνοντας σχετικό σημείωμα. 

 

Επινόησε μια προσωπική λυρική γλώσσα στην αφηρημένη τέχνη.  

 

 

 

Αυτοπροσωπογραφία