JEAN-PAUL RIOPELLE (1923-2002)

 

 

Καναδός ζωγράφος και γλύπτης από το Κεμπέκ. 

 

 Πρώιμο έργο

 

Άρχισε μαθήματα σχεδίου το 1933. Οι γονείς του υποστήριξαν την κλίση του προς την τέχνη. 

 

 

Από το 1941 σπούδασε σε Πολυτεχνική σχολή του Μόντρεαλ μηχανική, αρχιτεκτονική και φωτογραφία. 

 

 

Στα 40ς ήταν μέλος της ομάδας Les Automatistes, που εξασκούσαν σουρεαλιστικές τεχνικές.

 

 

Μετά το 1945 αρχίζει να πειραματίζεται με την αφηρημένη τέχνη. 

 

 

 

Το 1947 εγκαθίσταται στο Παρίσι όπου συνδέεται σύντομα με στους σουρεαλιστές και κάνει την πρώτη του ατομική το 1949. 

 

 

Μετά από διαζύγιο σχετίστηκε με την επίσης αφηρημένη ζωγράφο Joan Mitchell και επηρέασαν ο ένας τον άλλον. Η θυελλώδης και δύσκολη σχέση τους (και λόγω αλκοόλ) τερματίστηκε το 1979. 

 

 

Ήδη στα τέλη των 40ς είχε απομακρυνθεί από τον σουρεαλισμό και ακολουθούσε τη λυρική αφαίρεση (συγγενής τάση με τον αφηρημένο εξπρεσιονισμό). 

 

 

 

Τα γνωστότερα έργα του φιλοτεχνήθηκαν στα 50ς, όπου εγκατέλειψε τα πινέλα και δούλεψε αποκλειστικά με σπάτουλα, δημιουργώντας έργα που θυμίζουν ψηφιδωτά και χαρακτηρίζονται από πάμπολλα ενωμένα, πολύχρωμα τετράγωνα και τρίγωνα. Οι μεγάλου διατάσεων πίνακες γίνονται ανάγλυφοι λόγω της χρήσης μεγάλων ποσοτήτων χρώματος.

 

 

 

Από το 1952 παίρνει μέρος σε σημαντικές εκθέσεις και κερδίζει διακρίσεις. Το 1962 μάλιστα εκπροσώπησε τον Καναδά στη Μπιενάλε της Βενετίας. 

 

 

 

Στα 60ς στράφηκε σε ακουαρέλες, χαρακτική, σχέδια με μελάνι σε χαρτί κ.ά., αλλά και σε γλυπτικές εγκαταστάσεις. 

 

 

Το 1972 επέστρεψε στο Κεμπέκ και δημιούργησε γλυπτά. 

 

 

Μερικά απ' αυτά, αλλά και ζωγραφικά έργα, ήταν επηρεασμένα από τις φόρμες των παγόβουνων. 

 

 

Το 1981 έγινε μεγάλη αναδρομική του έκθεση στο Pompidou στο Παρίσι. Στον φιλικό του κύκλο εκεί περιλαμβάνονταν οι Breton, Sam Francis και Beckett. 

 

 

Από πολλούς θεωρείται ο σημαντικότερος Καναδός καλλιτέχνης του 20ού αιώνα.   

 

 

 

YURI PIMENOV (1903-1977)

 

Σοβιετικός ζωγράφος, χαράκτης και σκηνογράφος. 

 

Γεννήθηκε στη Μόσχα σε οικογένεια δικηγόρων. 

 

Μεταξύ 1920-25 σπουδάζει ζωγραφική και χαρακτική στη γνωστή σχολή VHUTEMAS. 

 

Από το 1923 ήδη συνεργάζεται με περιοδικά. 

 

Αρχικά επηρεάζεται έντονα από τον γερμανικό εξπρεσιονισμό και φιλοτεχνεί δραματικές και σκληρές εικόνες (πόλεμος, βιομηχανικά τοπία κλπ.) 

 

 

Από την εξπρεσιονιστική περίοδο

Βαθμιαία όμως προχωρά στον ιμπρεσιονισμό και ασχολείται με πιο ελαφρά θέματα (ευχάριστες καθημερινές σκηνές, γρήγορες εντυπώσεις από όμορφα στιγμιότυπα, νεκρές φύσεις, τοπία, πορτρέτα κλπ.), συμφωνώντας μεν με την αισιοδοξία του σοσιαλιστικού ρεαλισμού, αποφεύγοντας όμως τα βαρύγδουπα και «ηρωικά» θέματά του. 

 

Ωστόσο στα έργα του ενυπάρχει συχνά ένας μελαγχολικός τόνος. 

 

Ταυτόχρονα φιλοτεχνεί σκηνογραφίες και εικαστικές κινηματογραφικές αφίσες.

 

 Αφίσα από τη δεκαετία του 20.

 Το 1962 εκλέγεται μέλος της Σοβιετικής Ακαδημίας Τεχνών, ενώ κατά τη διάρκεια της καριέρας του κερδίζει πολλά κρατικά βραβεία και διακρίσεις.

Δίδαξε για 30 χρόνια ζωγραφική σε σχολή κινηματογράφου. 

 

Το 1966 ήταν ανάμεσα στους 25 ανθρώπους της τέχνης και του πνεύματος που υπέγραψαν ένα γράμμα  προς τον Μπρέζνιεφ ενάντια στην αποκατάσταση του Στάλιν. 

 

Τον περιγράφουν ως εύθυμο, αισιόδοξο και άνθρωπο με χιούμορ.

 

GEORGE LILANGA (1934-2005)

 

Αφρικανός ζωγράφος και γλύπτης από την Τανζανία. 

 

Γεννήθηκε σε χωριό της χώρας και ανήκει στη φυλή Makonde. 

 

Πήγε μόλις για 3 χρόνια στο Δημοτικό. Σε μεταγενέστερα έργα του επέστρεψε στις ευτυχισμένες αναμνήσεις της παιδικής του ηλικία στο χωριό. 

 

Το 1970 εγκαταστάθηκε στην πρωτεύουσα Νταρ Ελ Σαλάμ, όπου ήταν ευκολότερο να πουλήσει τα χρωματιστά γλυπτά του και να ασχοληθεί με πιο σύγχρονες μορφές τέχνης. 

 

Από το 1971 εργαζόταν ως νυχτοφύλακας σε πολιτιστικό κέντρο της πόλης. Αργότερα, το 1982, φιλοτέχνησε τις πόρτες του κέντρου αυτού, με ξυλόγλυπτες φιγούρες πνευμάτων. Όταν το κέντρο καταστράφηκε, οι πόρτες επισκευάστηκαν και αγοράστηκαν από Γερμανό συλλέκτη.

 

 Στα 70ς άρχισε να ζωγραφίζει σε δέρματα ή σε batik. 

 

Αρχικά δούλευε στο διαδεδομένο στιλ Tingatinga, αλλά σύντομα δημιούργησε δικό του ύφος. 

 

Από το 1972 ασχολήθηκε κυρίως με τη ζωγραφική. Ανακαλύφτηκε από δυτικούς και το 1977 έκανε την πρώτη του έκθεση στη Νέα Υόρκη, ταξιδεύοντας έτσι για πρώτη φορά έξω από τη χώρα του. 

 

Έγινε παγκοσμίως γνωστός και πήρε μέρος σε σημαντικές διεθνείς εκθέσεις σύγχρονης αφρικάνικης τέχνης. 

 

Από το 1974 υπέφερε από διαβήτη, πράγμα που του δημιούργησε πολλά προβλήματα. 

 

Στα τέλη των 90ς η υγεία του χειροτέρευσε και, όντως πολύ επιτυχημένος, προσέλαβε βοηθούς (αρκετοί από τους οποίους ήταν συγγενείς του), οι οποίοι εργάζονταν κάτω από τη στενή του επίβλεψη. 

 

Από το 2000 μπορούσε να κινηθεί μόνο με καροτσάκι, καθώς του είχε αφαιρεθεί το ένα του πόδι, ενώ η δουλειά του περιορίστηκε σε μικρά έργα. 

 

Το έργο του είναι πολύχρωμο και αποτελεί εξέλιξη της παραδοσιακής τέχνης των Makonde, στην οποία προσέδωσε πιο σύγχρονο ύφος. Είναι κατοικημένο από φανταστικά πλάσματα – πνεύματα, που στους Makonde είναι γνωστά ως shetani. 

 

Απέκτησε πλήθος από μιμητές και μετά το θάνατο του αμφισβητείται η αυθεντικότητα έργων που πωλούνται ως δικά του.